ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ Ι. ΜΑΤΣΑΓΚΑΣ, MD, PhD, FEBVS

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ Ι. ΜΑΤΣΑΓΚΑΣ, MD, PhD, FEBVS
Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
E-mail: mmatsagkas@gmail.com
Τηλ. Γραμματέως : 698 70 88 004

Δέχεται επισκέψεις (κατόπιν ραντεβού):

Ιδιωτικό Ιατρείο
Πανός 18, 3ος όροφος
41222, Λάρισα

Υποκατάστημα Ιατρείου
Δωδώνης 18, 45332, Ιωάννινα
Τηλ. 26510 45333
Fax: 26510 45626

Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας
Απογευματινά Ιατρεία
www.uhl.gr
Τηλ. Γραμματείας : 24135 01179, 24135 02399, 24135 02463

Ανευρύσματα κοιλιακής αορτής και λαγονίων αρτηριών

Η τεράστια συσσωρευμένη εμπειρία για κάθε είδος ανευρύσματος, εύκολο ή δύσκολο, με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους, εγγυάται τις μέγιστες πιθανότητες για την επιτυχή έκβαση της επέμβασης τόσο άμεσα όσο και στο μέλλον!

Όλο το ανώνυμο φωτογραφικό υλικό προέρχεται από το προσωπικό μου αρχείο κατά την θητεία μου στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Λάρισας και Ιωαννίνων

Πότε θα πρέπει να αντιμετωπίζονται;

• Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής πρέπει να αντιμετωπίζονται όταν η διάμετρος τους ξεπερνάει τα 5 εκατοστά. Τα ανευρύσματα των λαγονίων όταν η διάμετρος ξεπερνάει τα 3-3,5 εκατοστά. Τα παραπάνω ανευρύσματα τις περισσότερες φορές χρειάζεται να αντιμετωπίζονται ταυτόχρονα λόγω στενής γειτνίασης των αγγείων αυτών.

• Στις γυναίκες τα ανευρύσματα της αορτής και των λαγονίων πρέπει να αντιμετωπίζονται νωρίτερα λόγω διαφορετικής σωματοδομής του γυναικείου φύλου. Όταν εμφανίζονται στην αορτή τα αντιμετωπίζουμε από την διάμετρο των 4,5 εκατοστών, ενώ εκείνα των λαγονίων αρτηριών από την διάμετρο των 3 εκατοστών.

Πώς αντιμετωπίζονται;

• Σήμερα τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής αντιμετωπίζονται κυρίως ενδαγγειακά με την τοποθέτηση κατάλληλου ενδομοσχεύματος (stent-graft) όταν η ανατομία του ασθενούς το επιτρέπει.

• Η ενδαγγειακή αντιμετώπιση παρουσιάζει μικρότερο κίνδυνο επιπλοκών από το ανεύρυσμα, την καρδιά και τους πνεύμονες, ενώ είναι μια πολύ πιο απλή και εύκολη διαδικασία για τον ασθενή (αποφυγή νοσηλείας στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, πολύ μικρότερη παραμονή στο Νοσοκομείο, γρήγορη ανάρρωση).

• Η ενδαγγειακή αντιμετώπιση απαιτεί υψηλής ανάλυσης αξονική τομογραφία σε ψηφιακή μορφή (CD), και εξειδικευμένες μετρήσεις από την πλευρά του χειρουργού, που θα καθορίσουν αν το ανεύρυσμα είναι κατάλληλο για την τοποθέτηση stent-graft, αλλά και ποιο μόσχευμα είναι το καταλληλότερο για την συγκεκριμένη ανατομία. Σήμερα με την πρόοδο της τεχνολογίας, έχουμε στη διάθεση μας πολλά ενδαγγειακά μοσχεύματα διαφορετικού σχεδιασμού και τεχνολογίας που επιτρέπουν την ενδαγγειακή αποκατάσταση των περισσοτέρων ανευρυσμάτων, Είναι σημαντικό ο αγγειοχειρουργός να έχει γνώση και εμπειρία από πολλά μοσχεύματα ώστε να επιλέγει το καταλληλότερο μόσχευμα για κάθε ασθενή, αποσκοπώντας τόσο στην άμεση όσο και στην μακροχρόνια επιτυχία.

• Ο σωστός σχεδιασμός της επέμβασης και η επιλογή του κατάλληλου μοσχεύματος, σε συνδυασμό με την μείωση του χρόνου της επέμβασης, μπορούν να μειώσουν σημαντικά την έκθεση του ασθενή στην ακτινοβολία, αλλά και την χρήση σκιαγραφικής ουσίας κατά την διάρκεια της επέμβασης, μειώνοντας την πιθανότητα για επιπλοκές. Η ενδαγγειακή αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων παρά το ότι φαίνεται εύκολη και απλή σε ασθενείς και ιατρούς, απαιτεί σημαντικές γνώσεις και μεγάλη εμπειρία από την μεριά του Αγγειοχειρουργού για να επιτευχθούν όλα τα παραπάνω.

Γενική, περιοχική ή τοπική αναισθησία;

• Αν και θεωρητικά τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής μπορούν να αντιμετωπίζονται ενδαγγειακά με όλους τους παραπάνω τύπους αναισθησίας, η απόφαση για το ποιός τρόπος είναι ο καταλληλότερος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η γενική κατάσταση του ασθενούς (και ιδιαίτερα εκείνη της καρδιάς, των πνευμόνων και των νεφρών του), τα φάρμακα που λαμβάνει χρονίως ο ασθενής, τον σωματότυπο του ασθενούς (σωματικό βάρος και ύψος), όπως και την δυσκολία τοποθέτησης του μοσχεύματος ανάλογα με την ανατομία του ανευρύσματος.

• Σε κάθε περίπτωση απαιτείται καλός προεγχειρητικός έλεγχος (καρδιολογική εξέταση με υπερηχογράφημα καρδιάς, πνευμονολογική εξέταση με σπιρομέτρηση, πλήρης αιματολογικός έλεγχος και ακτινογραφία θώρακος), καθώς και προεγχειρητική εκτίμηση από τον/την Αναισθησιολόγο που θα τον αναλάβει και που μαζί με τον Αγγειοχειρουργό θα πάρουν την τελική απόφαση για το είδος της αναισθησίας που θα ακολουθηθεί.

Μικρές βουβωνικές τομές ή διαδερμική προσπέλαση;

• Αν και σήμερα τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής αντιμετωπίζονται ενδαγγειακά με την χειρουργική αποκάλυψη των μηριαίων αρτηριών με μικρές βουβωνικές τομές, είναι δυνατή και η πλήρως διαδερμική τοποθέτηση των μοσχευμάτων με απλή παρακέντηση των μηριαίων αρτηριών και χρησιμοποίηση ειδικών συσκευών σύγκλεισης, γεγονός που απαλλάσσει τον ασθενή από τον έστω και μικρό μετεγχειρητικό πόνο, την ανάγκη για αφαίρεση των ραμμάτων και τις ουλές στην βουβωνική περιοχή

• Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν μπορούν όλοι οι ασθενείς να υποβληθούν σε διαδερμική τοποθέτηση των μοσχευμάτων, αλλά αυτό εξαρτάται από την σωματοδομή τους, την τυχόν ύπαρξη ασβεστώσεων στις μηριαίες αρτηρίες, την πολυπλοκότητα της επέμβασης και άλλους παράγοντες

• Σε κάθε περίπτωση όταν αποφασίζεται η διαδερμική προσπέλαση καλό είναι η παρακέντηση της μηριαίας αρτηρίας να γίνεται υπό υπερηχογραφικό έλεγχο ώστε να διασφαλίζεται η ασφαλής τοποθέτηση των συσκευών σύγκλεισης και η ασφαλής αιμόσταση μετά το τέλος της ενδαγγειακής επέμβασης

Χειρουργική αντιμετώπιση

• Η χειρουργική αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων διαφυλάσσεται σήμερα για ιδιαίτερες περιπτώσεις που η ανατομία του ανευρύσματος, είτε δεν επιτρέπει, είτε καθιστά προβληματική την ενδαγγειακή αντιμετώπιση.

• Η επέμβαση απαιτεί σημαντική εμπειρία τόσο από την πλευρά της χειρουργικής, όσο και από εκείνη της αναισθησιολογικής ομάδας και θεωρείται από τις μεγαλύτερες επεμβάσεις που διενεργούνται σε ένα μεγάλο νοσοκομείο.

• Ο ασθενής θα πρέπει να νοσηλευθεί στην Μονάδα Εντατικής Θεραπείας για το 1ο 24ωρο, και η νοσηλεία του διαρκεί περίπου 6-8 ημέρες

Πολύπλοκα ανευρύσματα, σύγχρονες ενδαγγειακές τεχνικές

• Με την πρόοδο της τεχνολογίας αντιμετωπίζουμε τα τελευταία χρόνια ενδαγγειακά και πολύπλοκα ανευρύσματα όπως αυτά που είναι πολύ κοντά ή και περιλαμβάνουν τις νεφρικές (παρανεφρικά ανευρύσματα), ή και τις λοιπές σπλαχνικές αρτηρίες με την εφαρμογή σύγχρονων ενδαγγειακών τεχνικών. Αυτού του είδους η αντιμετώπιση απαιτεί ιδιαίτερη εμπειρία στον σχεδιασμό, τις μετρήσεις και την εκτέλεση της ενδαγγειακής επέμβασης δια μέσου μικρών τομών στα πόδια και στην μασχάλη.

• Μια τέτοια ενδαγγειακή τεχνική, είναι η τεχνική των παραλλήλων μοσχευμάτων δίκην καπνοδόχου (chimney technique), η οποία επιτρέπει την ενδαγγειακή αντιμετώπιση των παρανεφρικών ανευρυσμάτων. Την τεχνική αυτή χρησιμοποίησα με επιτυχία από τους πρώτους στην Ελλάδα ήδη από το 2012 στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Σήμερα το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας αποτελεί το πρωτοπόρο και κύριο κέντρο στην Ελλάδα που εφαρμόζεται εκτεταμένα η παραπάνω τεχνική δίνοντας αξιόπιστη ενδαγγειακή λύση σε τεχνικά δύσκολα ανευρύσματα.

• Επίσης μία άλλη σύνθετη ενδαγγειακή τεχνική, εκείνη των μοσχευμάτων με θυρίδες και κλάδους (fenestrated and branched endografts), έχει αρχίσει να εφαρμόζεται στο νοσοκομείο μας για την αντιμετώπιση δύσκολων ανευρυσμάτων που μερικές φορές περιλαμβάνουν ή και ξεπερνούν τις νεφρικές αρτηρίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι απαραίτητη η κατασκευή εξατομικευμένου μοσχεύματος με βάση την αξονική του ασθενούς, η οποία όμως καθυστερεί λίγους μήνες την επέμβαση.

Ανευρύσματα λαγονίων – διάσωση της έσω λαγόνιας αρτηρίας

• Τα μεγάλα ανευρύσματα των λαγονίων όταν αντιμετωπίζονται ενδαγγειακά πολλές φορές απαιτούν τον αποκλεισμό της έσω λαγόνιας αρτηρίας.

• Σήμερα εφαρμόζουμε ειδικές ενδαγγειακές τεχνικές (αλλά και χειρουργικές όταν χρειάζεται), με τις οποίες μπορούμε να διασφαλίσουμε την διάσωση της έσω λαγόνιας αρτηρίας με την χρησιμοποίηση πλάγιων κλάδων.

• Η διάσωση της έσω λαγόνιας αρτηρίας είναι ιδιαίτερα σημαντική σε νέους σχετικά ασθενείς, και όταν υπάρχουν μεγάλα ανευρύσματα

Μετεγχειρητική παρακολούθηση

• Η ενδαγγειακή αντιμετώπιση των ανευρυσμάτων απαιτεί την στενή παρακολούθηση τους ασθενούς ιδιαίτερα κατά τον 1ο χρόνο μετά την επέμβαση, αλλά και στην συνέχεια.

• Με τον τρόπο αυτό μπορούν έγκαιρα να επισημανθούν πιθανές δυσλειτουργίες του μοσχεύματος και να διορθωθούν εύκολα.

• Η μη συμμόρφωση του ασθενούς με την μετεγχειρητική παρακολούθηση ή η μη σύσταση από τον θεράποντα ιατρό αποτελεί σφάλμα, που δυνατόν να επηρεάσει σημαντικά την πορεία της υγείας του στο μέλλον

Επανεπεμβάσεις μετά από παλαιότερη αποκατάσταση ανευρύσματος κοιλιακής αορτής

• Ορισμένοι ασθενείς που έχουν στο παρελθόν χειρουργηθεί είτε ανοικτά χειρουργικά είτε ενδαγγειακά, είναι δυνατόν να παρουσιάσουν κάποια επιπλοκή που θα απαιτήσει την εκ νέου επεμβατική αντιμετώπιση τους

• Η κάθε επανεπέμβαση απαιτεί πολύ μεγάλη εμπειρία και γνώση ως προς τον σχεδιασμό και την εκτέλεση της ώστε να υπάρξει επιτυχής έκβαση

• Μερικές φορές αυτό μπορεί να γίνει με σύνθετες ενδαγγειακές τεχνικές, άλλες μόνο με ανοιχτή εγχείρηση, ενώ κάποιες φορές θα απαιτηθεί συνδυασμός της ενδαγγειακής μεθόδου με κάποιου είδους ανοικτής χειρουργικής επέμβασης (υβριδική επέμβαση). Σε κάθε περίπτωση η γνώση και η εμπειρία σε όλα τα παραπάνω εξασφαλίζει την καταλληλότερη επιλογή αντιμετώπισης για ένα αίσιο τέλος.

Επιπρόσθετο ανώνυμο φωτογραφικό υλικό
από την αντιμετώπιση ανευρυσμάτων της κοιλιακής αορτής και των λαγονίων αρτηριών
από το προσωπικό μου αρχείο στα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία Λάρισας και Ιωαννίνων

Περιπτώσεις ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής
Περιπτώσεις πολύπλοκων ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής
Περιπτώσεις ανευρυσμάτων λαγονίων αρτηριών

Περιπτώσεις ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής

Περιπτώσεις πολύπλοκων ανευρυσμάτων κοιλιακής αορτής

Περιπτώσεις ανευρυσμάτων λαγονίων αρτηριών